Ethiek

Ethiek is de vraag naar hoe we ons wel en niet moeten gedragen, wat goed en kwaad is. Ons gedrag heeft te maken met normen(concrete richtlijnen voor het handelen, de regels; ze regelen het dagelijkse sociale ‘verkeer’ tussen mensen) en waarden(idealen en motieven die in een samenleving of groep als nastrevenswaardig worden beschouwd.

Immanuel Kant<== Immanuel Kant

 

Een filosoof die over ethiek nadacht was de Duitse filosoof Immanuel Kant(1724-1804) Zijn denkwerk valt onder de plichtethiek. Dat houdt in dat je naar de plicht of principe van de handeling kijkt om te beoordelen of het goed of fout is.


Geluk speelt geen rol in de plichtethiek, als je moreel  handelt hoef je niet gelukkig te worden. Een goed leven hoeft niet samen te vallen met een gelukkig leven. Een regel van het plichtethiek is: ‘Handel zoals je zou willen dat iedereen moet handelen in die betreffende situatie’ Een voorbeeld hiervan is: Als een gebouw in brand staat en jij staat erin, dan wil jij gered worden. Stel dan dat een onbekende persoon in dat gebouw staat, dan moet jij volgens Kant die persoon redden, omdat jij op dat moment ook gered wil worden. Volgens de plichtethiek kan jij zelf nagaan met je ratio(verstand) of het goed is om te doen.

Jeremy Bentham<==Jeremy Bentham

 

Nog een filosoof die over de ethiek nadacht was de Engelse filosoof Jeremy Bentham. Zijn denk werk valt onder de doelethiek. Dat betekent dat je bij doelethiek moet kijken hoeveel mensen je gelukkig maakt, dat is jouw doel.


De regel bij doelethiek is dan ook: Je moet altijd zo handelen dat het zoveel mogelijk mensen geluk oplevert. Dus stel dat er een winkelcentrum een brand is dan heb je twee keuzes. Keuze één is dat jij door de geheime nooduitgang ga en de rest achterlaat of keuze twee dat jij de rest vertelt over de geheime nooduitgang, maar dat jij zelf achterblijf en sterf. Dan zou Bentham voor keuze twee gaan, omdat je dan zoveel mogelijk mensen gelukkig maak. `

Jean-Paul Sartre<== Jean-Paul Sartre

Een derde filosoof die over de ethiek nadacht was de Franse filosoof Jean-Paul Sartre. Hij was de opzetter van het  existentialisme. Definitie volgens wikipedia van het existentialisme is:’ Het existentialisme is een 20e-eeuwse filosofische en literaire stroming die individuele vrijheid, verantwoordelijkheid en subjectiviteit vooropstel’, dus het existentialisme is een 20e- eeuwse filosofische stroming, die verantwoordelijkheid, individualiteit en subjectiviteit voor op stelt.  

 

Volgens Sartre is de mens altijd volledig verantwoordelijk voor zijn daden, omdat een mens vrij is. Zo kan jij ook zelf bepalen of jij een bevel op volgt of om het te negeren, maar als het een nadelig gevolg heeft, dan ben jij volgens Sartre helemaal aansprakelijk voor de gevolgen. Bijvoorbeeld een generaal zegt tegen een soldaat dat hij de zwakste man moet martelen, dan doet de soldaat dat, maar volgens Sartre is dan niet de generaal de aansprakelijke, maar de soldaat, omdat hij zelf de keuze heeft gemaakt om het bevel op te volgen.  Dan kan iemand zeggen, maar een gevangene heeft niet de vrijheid om zomaar door de deur te gaan, dus die gevangene is niet vrij. Sartre brengt er dan tegen in hij heeft nog de vrijheid om zijn eigen positie te bepalen tegenover die gevangenschap, hij kan namelijk depressief worden, een schuldgevoel krijgen , opstandig worden, zich bij de situatie neerleggen of op ontsnappen gericht zijn. Dus je bent een goed mens en ook een gelukkig mens als jij durft te zeggen: Ik deed het omdat ik ervoor koos, ik ben ook verantwoordelijk.

Aristoteles<==Aristoteles

Een vierde filosoof die over de ethiek nadacht was de Griekse filosoof Aristoteles. Aristoteles begon met deugdenethiek. Dat is het antwoord op de filosofische vraag van hoe moet ik leven? Daar hebben verschillende filosofen al antwoord opgegeven, maar Aristoteles was echt de grondlegger van de deugdenethiek.


Een deugd volgens Aristoteles is de tussenweg tussen het uiterste van beide, bijvoorbeeld het ene uiterste is roekeloosheid en het andere uiterste lafheid, dan is de tussenweg moed. De goede tussenweg, ook wel door Aristoteles de gulden middenweg genoemd, van het leven is verstandigheid.


Om gelukkig te zijn moet je volgens Aristoteles sociaal, maatschappelijk, denkend, en lichamelijk actief wezen zijn. Het doel in het leven is volgens Aristoteles ook om gelukkig te zijn en deugden te hebben. Een citaat van Aristoteles over deugden is ook: ‘Deugd is van tweeërlei aard, deugdzame gedachten en een deugdzaam karakter. Deugdzame gedachten ontstaan en groeien voornamelijk uit onderwijs, en vereisen dus ervaring en tijd. Een van het karakter(bijvoorbeeld éthos) komt voor uit gewoonte (ethos): zie hoe haar naam ‘ethisch’ nauwelijks verschilt van ‘ethos. Het is duidelijk dat geen van de deugden van nature in ons ontstaan’  Ik kan hier uit opmaken dat om gelukkig te zijn tijd en ervaring vereist en dat je naar school moet gaan.

Epicurus<== Epicurus

Een vijfde filosoof die over de ethiek nadacht was de Griekse filosoof Epicurus. Hij was de  grondlegger van het epicurisme. Dat is een stroming in de klassieke filosofie, wordt gedefinieerd   als genotzucht.

Volgens Epicurus om gelukkig  moet je aan je natuurlijke verlangens toe te geven, zoals eten, drinken en slapen en niet aan je onnatuurlijke verlangens, zoals luxe kleren, luxe eten, omdat je er dan moeite voor moet doen en onnatuurlijke verlangens zijn oneindig en natuurlijke verlangens  zijn niet oneindig. Onnatuurlijke verlangens zorgen ook voor pijn,  en als je pijn heb , is dat slecht voor je , want dan wordt je niet gelukkig, want nog een citaat ’een mens moet alleen iets doen als het genot oplevert en wat pijn doet dat moet je vermijden’  Ook om gelukkig te zijn volgens Epicurus moest je niet bang zijn voor de dood want hij zei ‘Als jij er bent dan is de dood er niet en als de dood er is dan ben jij er niet’.

Stoicijn<== Stoicijn

De laatste filosofische richting die ik behandel bij ethiek is het stoïcisme. Volgens stoïcisme kan je alleen gelukkig zijn, als je niet toegeeft aan je emoties en alleen maar je verstand gebruikt. Want je moet het leven nemen zoals het komt, omdat het oorzaak gevolg is. Als jij je omgeving wil beïnvloeden daar wordt je niet gelukkig van, omdat de natuur al vast ligt en de mens is een onderdeel van de natuur, dus wij kunnen ook niet bepalen wat er gebeurt en alles ligt dus al vast, dus het is gewoon een kwestie van oorzaak gevolg. Je bent volgens een stoa gelukkig als jij onverstoorbaar, dus zonder de natuur om je heen te proberen te veranderen, kan leven.

Hiernaast een filmpje met een Stoa:

Maak jouw eigen website met JouwWeb